Özet:
Egzersiz yaparken vücudumuzun ürettiği irisin adlı hormon, nöronları Alzheimer hastalığına karşı koruyabilir.
Sporcular, yoğun bir egzersiz ile bol miktarda endorfin salgılandığını bilir: Endorfin, ruh halini olumlu etkileyen “iyi hissetme” hormonudur. Columbia Üniversitesi Vagelos Hekim ve Tabipler Koleji ve Alzheimer Hastalığı ve Yaşlanan Beyin Araştırmaları Enstitüsünde araştırmacı Dr. Ottavio Arancio tarafından gerçekleştirilen çalışmada, egzersiz sırasında üretilen başla bir hormonun hafızamızı geliştirdiğine ve Alzheimer hastalığına karşı koruduğuna dair kanıtlar bulundu.
Bu çalışma Nature Medicine dergisinde yayınlandı.
Fiziksel aktivitenin hafızayı geliştirdiği bilinen bir gerçek ve yapılan çalışmalar, fiziksel aktivite ile Alzheimer riskinin azaldığını ortaya koyuyor. Ama araştırmacılar bunun nedenini henüz anlayabilmiş değil.
Birkaç sene önce egzersiz araştırmacıları irisin adlı ve fiziksel aktivite sırasında dolaşıma salınan bir hormonu keşfetti. Gerçekleştirilen ilk çalışmalarda irisin hormonunun enerji metabolizmasında rol oynadığı ortaya koyuldu. Ancak, yakın zamanda gerçekleştirilen çalışmada bu hormonun aynı zamanda beynin hipokampus bölgesinde (öğrenme ve hafıza açısından önemli bir bölge) sinirsel büyümeyi destekleyebileceği bulundu.
Columbia Üniversitesi Vagelos Hekim ve Tabipler Kolejinde patoloji, hücresel biyoloji ve tıp profesörü olan Dr. Arancio, “Bu bulgular, irisin hormonu, fiziksel aktivitenin neden hafızayı geliştirdiğini açıklayabilir ve Alzheimer hastalığı gibi beyin hastalıklarının önlenmesinde rol oynayabilir,” dedi.
Alzheimer hastalarının beyinlerinde irisin seviyesi azalır
Kısa süre önce yapılan çalışmada Dr. Arancio ve Brezilya Rio de Janeiro Federal Üniversitesi ve Kanada’da Queens Üniversitesinde görev yapan meslektaşları öncelikle insanlarda irisin ve Alzheimer hastalığı arasındaki bağlantıyı araştırdı. Beyin bankalarından doku örnekleri kullanan araştırmacılar irisin hormonunun insan hipokampusunda bulunduğunu ve Alzheimer hastalarında bu hormonun hipokampus düzeylerinin azaldığını gözlemledi.
Araştırma ekibi irisinin beyindeki işlevini incelemek için farelerde deneyler gerçekleştirdi. Bu deneyler, farelerde irisinin beyindeki sinapsları ve hayvanın hafızasını koruduğunu ortaya koydu. Sağlıklı farelerin beyinlerinde irisin devre dışı bırakıldığı zaman sinapslar ve hafıza zayıfladı. Benzer şekilde, beyinde irisin seviyelerinin artırılması beyin sağlığı ölçümlerinde artış ile sonuçlandı.
Yüzmek farelerde irisin seviyesini artırıyor ve hafızayı koruyor
Araştırmacılar sonraki adımda egzersizin irisin ve beyin üzerindeki etkilerini inceledi. Çalışmanın en ilgi çekici deneylerinde araştırmacılar, beş hafta boyunca neredeyse her gün yüzen farelerin, beta amiloid (Alzheimer hastalığında görülen nöronları tıkayan ve hafızayı olumsuz etkileyen protein) enfüzyonları almalarına rağmen hafızalarının olumsuz etkilenmediğini gözlemledi.
İrisin hormonunun bir ilaç ile tamamen bloke edilmesi ise yüzmenin faydalarını ortadan kaldırdı. Yüzen ve irisin bloke eden maddeler verilen farelerin, beta amiloid enfüzyonu alan hareketsiz farelere kıyasla testlerde daha iyi sonuçlar vermedikleri görüldü.
Bu bulgular bir arada değerlendirildiği zaman, insanlarda bunamanın önlenmesi ve bunama tedavisinde yeni bir tedavi bulmak için irisin hormonunun kullanılabileceği anlamına geliyor. Araştırma ekibi günümüzde beyinde irisin hormonu düzeylerini artırabilecek veya bu hormonun işlevini taklit edebilecek farmasötik bileşenler arıyor.
Dr. Arancio, “Araştırmalar tamamlanana kadar, beyin işlevleri ve genel sağlığın artırılması için egzersiz yapılmasını kesinlikle tavsiye ediyorum. Ancak bunu yapmak, özellikle kalp hastalıkları, artrit ya da bunama gibi yaşa bağlı hastalıklara sahip kişiler için pek mümkün değil. Bu kişiler için irisin hormonunun etkilerini taklit edebilecek ve sinapları koruyarak bilişsel zayıflamayı önleyecek ilaçlara olan ihtiyaç yadsınamaz,” dedi.
Kaynak: Columbia Üniversitesi Irving Tıp Merkezi
Translated by Oytun Buyrukçu
English to Turkish Translator & Proofreader, Localization Expert
