Bir eyalet temsilcisi, teknoloji şirketlerinin bu popüler yasayı nasıl durdurduklarına ışık tutuyor
Bir şey bozulduğu zaman onu tamir edersin. Mantık böyle işler.
Onarım sayesinde tüketiciler tasarruf eder ve hurda yığınına eklenen atık miktarı azalır.
Ama elektronik cihazları tamir edebilen tek taraf üretici olduğu zaman tamir için istedikleri rakamı talep edebilirler. Ve bizi yepyeni bir ürün almaya itebilirler, bu da atık problemlerine eklenir.
İşte bu nedenlerle WashPIRG, üreticilerin onarım tekelini önleyen “Onarım Hakkı” reformlarını destekliyor. Bu senenin başlarında Washington’ın Onarım Hakkı yasa tasarısı iki partiden de büyük destek alarak ikinci oturumda kabul edilmişti. Ama aynı sene içinde ikinci kez, yasa tasarısı senatoda oylanmadan rafa kaldırıldı.
Çoğu kişinin sahip olduğumuz şeyleri onarma özgürlüğüne sahip olduğunu düşündüğünü biliyoruz. Massachusetts sakinlerine otomobillerini onarma hakkına sahip olup olmamalarını oylama şansı verildiği zaman — otomobil üreticilerinin belirli onarımların yetkili servislerde yapmasını zorunlu tutmalarını engellemek üzere — bu tasarı %87 oy ile kabul edilmişti. (Massachusetts sakinlerinin %87’den fazlasının otomobil sahibi olduğu düşünülecek olursa bu rakam daha da etkileyici.)
Massachusetts’te kabul edilen bu tasarı, Washington’da elektronik ürünler için oylamaya sunulan Onarım Hakkı kanununun çerçevesi haline geldi.
Böylesine genel kabul gören, iki partinin de desteklediği bir fikrin—WashPIRG, çevresel ve atık grupları gibi tüketici grupları ve küçük tamirhaneler tarafından destek almış bir fikir—senatoda oylanması nasıl engellenir?
Microsoft’un Oynadığı Rol
Eyalet Temsilcisi Jeff Morris’e göre Microsoft önemli rol oynadı.
iFixit’in Repair Radyosuna verdiği röportajda, geçtiğimiz sene yasa tasarısının baş sponsoru olan Morris, “aldığı duyumlara göre” başta Microsoft olmak üzere büyük teknoloji şirketlerinin “yasa tasarısının İç Tüzük komitesinden çıkmasını engellemek için nüfuzlarını kullandıklarını” iddia etti.
Temsilci Morris, bu iddialarına “kanıtını” kendisi görmemiş olsa da “ortada Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik eğitimine bütçe oluşturmak için…bir vergi teklifi vardı.” Bununla birlikte, “Microsoft’un bu vergiyi desteklemesi karşılığında Onarım Hakkı yasa tasarısının rafa kaldırılması…” bir koşul ve Microsoft’un getirmek istediği başka bir gizlilik politikası idi.
Geçtiğimiz sene “Microsoft yetkilileri üyelerimize bu yasanın kabul edilmesi halinde Washington’da Surface Tabletleri satmayacaklarını söylüyorlardı” diyerek Microsoft lobicilerinin faaliyetlerine ışık tuttu.
Olympia’da Onarım Hakkı çerçevesindeki muhalefet hakkındaki konuşmalarımızda Microsoft’un tam gaz muhalefeti kanun koyucular tarafından sık sık gündeme getirildi ve şirketin bu yasa tasarısına karşı yoğun bir lobi faaliyeti olduğu ve karşımızdaki en yüksek profilli rakip olduğu açık bir şekilde ortadaydı.
Ülke genelinde Microsoft ve Apple gibi büyük üreticiler, Onarım Hakkı karşıtı faaliyetlerini kamu düzeyinde ticaret birlikleri yoluyla sürdürüyorlar. Microsoft, CompTIA, Tüketici Teknoloji Birliği, Bilgi Teknolojisi Endüstri Konseyi ve Eğlence Yazılımı Birliği gibi tümü Onarım Hakkı reformlarına aktif bir şekilde muhalefet eden ticaret grupları tarafından temsil edilen üreticiler arasında.
Bu ticaret birlikleri tek bir şirketin rolünü maskeleyebilir, ama muhalefetin tüketici dostu Onarım Hakkı yasasını alt etmek için kullandığı önemli yollardan biri konumunda. Ancak, Microsoft’un perde arkasında Onarım Hakkını hedef alması bu yasa tasarısının sonunda önemli rol oynamışa benziyor.
Microsoft’un onarım ile ilgili yakın geçmişi çok karmaşık
Geçtiğimiz sene, elektronik alet geri dönüşümcüsü Eric Lundgren, eski bilgisayarları tamir etmek için ücretsiz olarak indirilebilen bir yazılım olan Dell kurtarma disklerini çoğaltma suçundan hapis cezasına mahkum oldu. Microsoft bu davadaki tutumu nedeniyle yoğun eleştirilerin odağı oldu.
Buna karşılık olarak ABD PIRG, Microsoft ofislerine 11.000’den fazla dilekçe vererek elektronik atıkların imhası ve ürünlerin onarımı için araçlar ve bilgiye daha kolay erişim için şirketin daha fazla sorumluluk almasını talep etti.
Bu dava ayrıca Microsoft’un insanların ürünleri tekrar kullanmalarını zorlaştırmanın birçok diğer yoluna da dikkati çekiyor: Onarım Hakkı kanunlarına karşı lobi faaliyetleri yapma, garanti koşulları arasında bağımsız tamirhanelerin faaliyetlerini yasaklamaya çalışarak garanti tüzüğünü ihlal etme, “bu etikte deforme olduğunda garanti geçersizdir” etiketleri ve onarımı çok zor (ya da imkansız) çok sayıda ürün üretme.
Diğer yandan, Microsoft eski cihazlarda sorunsuz çalışan işletim sistemleri üreterek ve yükseltme ihtiyacını azaltarak bilgisayarların geri dönüşümüne yardımcı olmak ve atık miktarını azaltmaya yardımcı adımlar attı. Bu küçük bir adım değil ve iFixit bu adımı zamanında övgüyle karşılamıştı.
Ama Microsoft bundan fazlasını yapabilir ve elektronik atıkların azaltılmasında bir lider olma şansına sahip. Bu lider rolünü tam olarak üstlenmek için Microsoft’un Onarım Hakkı yasa tasarısını engellemeyi bırakması gerekiyor.
Kaynak: https://medium.com/
Translated by Oytun Buyrukçu
English to Turkish Translator & Proofreader, Localization Expert
