Birleşmiş Milletler sponsorluğunda 150 bilim insanının katkılarıyla yayımlanan rapora göre insanlar nesli tükenme tehlikesi altındaki bir milyon canlı türünün korunmasına yardımcı olabilir.
Bu rapor, elli ülkeden uzmanların katılımıyla Paris’te gerçekleşen ve bir hafta süren toplantılar sonrasında yayımlandı. Bilim insanları, insan faaliyetlerine bağlı “kitlesel yok oluş olayı”nın başlamış olduğu konusunda bizleri uyarıyor – ve bu olay, 66 milyon yıl önce dinozorların dünya üzerinden silinmelerinden bu yana gerçekleşen ilk yok oluş olayı. Bilim insanları gezegenimizin daha önce beş kitlesel yok oluş olayına tanıklık ettiğini belirtiyor; altıncı dalganın nedeni ise insanlar olacak.
Raporda çevresel zarar ve iklim değişikliğinin sınırlanması için devlet politikalarında acil değişiklikler yapılması çağrısı yapılıyor, ama aynı zamanda aileler ya da bireylerin evleri yakınlarındaki arıcılık faaliyetlerine yılda 500TL gibi rakamlarla destek vermelerini de tavsiye ediyor. Arı popülasyonları azalıyor ve arılar ekinlerin polinasyonu için son derece önemli ve gıda tedariki tamamen onlara bağlı.
Hızla azalan böcek popülasyonlarının korunmasının bir diğer yolu ise organik gıdalar tüketmek. Raporda, uzun yolculuklar sırasında arabalarımızın ön camlarının artık ölü böceklerle kaplanmamasının nedeni olarak tarım ilaçlarının geçtiğimiz otuz yıl içerisinde Avrupa kanatlı böcek popülasyonlarının yaklaşık %80’ini yok etmiş olması gösteriliyor. Bu düşüş ise yiyecek yeterli böceği bulamayan kuş popülasyonlarının yaklaşık üçte biri azalmasına neden oldu. Böcekler yeryüzünden silinirse sebze ve meyve ürünleri polinasyon olmaması nedeniyle çökecektir.
Rapor aynı zamanda plastik kamış kullanımından vazgeçilmesi çağrısını da yeniledi. Tek başına Amerika’da yılda 500 milyon kamış kullanılıyor ve bunlar denizleri kirleterek balık ve deniz canlıları yaşamını olumsuz etkiliyor.
Raporda insanların sponsor olma yoluyla nesli tükenme tehlikesi altındaki türlerin korunmasına yardımcı olabileceklerini söylüyor; örneğin, bir şempanzeye sponsor olmak için Dünya Doğayı Koruma Vakfına (WWF) senede yaklaşık 300TL bağış yapılabilir.
Uzmanlara göre daha az et tüketmek de ormanların korunmasına yardımcı olabilir. Hayvancılık ve tarım faaliyetleri, meralar ya da ekim alanı için yer açmak amacıyla ormanların katledilmesi nedeniyle dünyanın pek çok bölgesinde ormanların yok olmasına neden oluyor. Amazon yağmur ormanlarında gerçekleşen ormansızlaşmanın %63’ünün nedeni hayvancılık faaliyetleridir. Ama bunun çözümünün tofu olduğu da düşünülmemeli—soya tarımı faaliyetleri dünyanın en büyük yağmur ormanlarının yok edilmesinin başlıca nedenlerinden biri.
Rapor aynı zamanda “önümüzdeki on yıllar içerisinde yarım milyon ile bir milyon arasında türün nesli tükenme tehlikesi altında olacağının tahmin edildiği” konusunda bizleri uyarıyor.
Raporun hazırlanmasına başkanlık eden Robert Watson şunları söyledi: “Türler, ekosistemler ve genetik çeşitliliğin kaybı günümüzde insan refahı açısından global ve nesilsel bir tehdit olarak karşımıza çıkıyor. Doğanın insanlığa yaptığı paha biçilemez katkıların korunması önümüzdeki yıllarda karşımıza çıkan en büyük zorluklardan biri olacak.”
Daralan yaşam alanları, yasa dışı avlanma, iklim değişikliği ve çevre kirliliği nedeniyle türlerin nesilleri tükeniyor.
Bu rapor, üç yıllık bir çalışma ve 1,8 milyon İngiliz sterlini maliyetle, “doğa ve sosyal bilimleri dengeli bir şekilde temsil eden 50 ülkeden alanında önde gelen 150 uluslararası uzman ve diğer 310 uzmanın ilave katkılarıyla” Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Konulu Hükümetlerarası Bilim-Politika Platformuna (IPBES) uygun olarak hazırlandı. Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Global Değerlendirme Raporu olarak adlandırılan rapor bilimsel araştırmalar ve devlet verileri de dahil yaklaşık 15 bin referans içeriyor.
Bu rapor aynı zamanda aralarında bilim insanları, iş dünyasının önde gelen isimleri, çevreciler ve primatolog ve doğa koruyucusu Jane Goodall ve çevreci ve televizyon sunucusu Chris Packham gibi ünlülerin de bulunduğu yaklaşık 600 kişi tarafından imzalanmış ve dünya liderlerini derhal harekete geçmeye çağıran bir açık mektup ile desteklendi.
Kaynak: https://www.telegraph.co.uk/
Translated by Oytun Buyrukcu
English to Turkish Translator & Proofreader, Localization Expert
