Teksas Üniversitesi biyomedikal mühendisleri daha iyi uykunun yolunu keşfetmiş olabilirler. Araştırmacılar sistematik derleme protokolleri kullanarak, su tabanlı pasif vücut ısıtma (ya da sıcak suyla banyo veya duş) ile artan uyku kalitesini bağdaştıran binlerce araştırmayı analiz etme fırsatını buldu. Cockrell Mühendislik Fakültesi araştırmacıları yatmadan 1-2 saat önce 40-43°C sıcaklıkta suyla banyo yapmanın uyku kalitesini büyük ölçüde artırabileceğini buldu.
Biyomedikal Mühendislik Bölümü Doktora öğrencisi ve araştırmanın başyazarı Shahab Haghayegh, “Literatürdeki tüm araştırmaları taradığımız zaman, yaklaşım ve bulgular bakımından büyük farklılıklar gördük. Uykunun gerçekten de bundan etkilendiğini doğru şekilde belirlemenin tek yolu, geçmiş verilerin tümünü bir araya getirmek ve bu verilere yeni bir bakış açısından bakmaktı,” dedi.
Araştırmada kullanılan yöntemi açıklayan makale kısa süre önce Sleep Medicine Reviews dergisinde yayımlandı.
Houston UT Sağlık Bilimleri Merkezi ve Güney California Üniversitesinin katkılarıyla gerçekleştirilen çalışmada araştırmacılar toplam 5.322 araştırmayı inceledi. Araştırmacılar, su tabanlı pasif vücut ısıtmanın uyku ile ilişkili bir dizi koşul (uyku başlangıcında gecikme; toplam uyku süresi; uyku verimliliği) üzerindeki etkilerini incelemek için tanımlanmış kriterleri sağlayan yayınlardan ilgili verileri topladılar.
İlgili araştırmalar arasındaki tutarlılığın değerlendirilmesi için meta analiz araçları kullanana araştırmacılar, 40-43°C arası optimal su sıcaklığının genel uyku kalitesini artırdığını ortaya koydular. Yatmadan 1-2 saat önce yapılan sıcak banyo, uykuya dalma hızını ortalama 10 dakika kadar hızlandırabiliyor.
Su tabanlı vücut ısıtma ile artan uyku kalitesi arasındaki ilişkileri destekleyen çok sayıda akademik araştırma mevcut. Örneğin, hem uyku hem de vücut ısısının beynin hipotalamus adlı bölgesinde bulunan sirkadiyen saat tarafından düzenlendiği ve bu saatin uyku ve uyanıklık da dahil birçok biyolojik süreçte 24 saatlik bir sistemi uyguladığı biliniyor.
Uyku/uyanıklık döngüsünü düzenleyen vücut sıcaklığı bir sirkadiyen döngü içindedir ve öğleden sonra/akşamüstü saatlerinde, sıcaklığın en düşük olduğu uyku saatlerine göre 1-1,5°C daha yüksektir. Ortalama bir kişinin sirkadiyen döngüsü, alıştığı uyku saatinden yaklaşık bir saat önce 0.3-0.6oC’lik bir düşüş ve gece uykusunun ilerleyen saatlerinde vücut sıcaklığının en düşük seviyeye ulaşması ile nitelenir. Vücut sıcaklığı daha sonra artmaya başlayarak uyanma sinyalini veren bir çalar saat işlevi görür. Bu sıcaklık döngüsü uyku döngüsünü düzenler ve hızlı uyku başlangıcı ve verimli bir uyku için son derece önemli bir faktördür.
Araştırmacılar, uyku kalitesini artırmak için vücut sıcaklığını azaltmak amacıyla bayo yapmanın optimal zamanının yatmadan 90 dakika öncesi olduğunu ortaya koydu. Sıcak banyo ve duş, vücudun sıcaklık düzenleyici sistemini harekete geçiriyor ve vücudun iç kesimlerinden eller ve ayaklar gibi uzuvlara doğru kan dolaşımında artış sağlayarak vücut ısısının etkin bir şekilde azaltılması ve vücut sıcaklığında düşüş meydana getiriyor. Dolayısıyla da doğru biyolojik zamanda—yatmadan 1-2 saat önce—banyo yapılırsa bu doğal sirkadiyen sürece yardımcı olur ve kişinin hızla uykuya dalma şansını ve uyku kalitesini artırır.
Kaynak: https://news.utexas.edu/
Translated by Oytun Buyrukcu
English to Turkish Translator & Proofreader, Localization Expert
