Düşündüğünüzden çok daha az! Ev yangınından kaçmak için sahip olduğumuz zaman geçtiğimiz on yıllar içinde büyük ölçüde azaldı:
· 30 sene önce evde çıkan yangından kaçmak için yaklaşık 15-17 dakikamız vardı.
· Günümüzde, evde çıkan yangından kaçmak için yaklaşık 3-5 dakikamız var.
Ev yangınından kaçmak için sahip olduğumuz zamanın böylesine kısalmış olmasının nedeni, günümüz evlerinde kullanılan mobilya tiplerindeki değişim ve kullanılan plastik ve petrol bazlı ürünler de dahil diğer malzemelerin artmış olmasıdır. Konut ve iş yerlerinin tasarlanma şeklindeki değişiklikler (açık kat planları, daha geniş odalar ve daha yüksek tavan, vb.) de yangının kimyasal bileşimini değiştirmiş ve yangının büyüme hızını büyük ölçüde artırmıştır.
Çoğu ev sahibi aldatıcı bir güvenlik hissine sahip
Günümüzde birçok konut ve iş yerinde duman alarmları ve karbonmonoksit detektörleri olması nedeniyle, ev sahipleri aldatıcı bir güvenlik hissine kapılmaktadır.
Ulusal Yangın Koruma Birliği (NFPA) tarafından gerçekleştirilen güvenlik incelemeleri, Amerikan ev sahiplerinin çoğunluğunun kendi evlerindeyken yangından en iyi şekilde korunduklarını düşündüklerini ortaya koymuştur. Ancak, kayda geçen tüm yangınların yaklaşık %80’i, iş yeri veya diğer yerlerde değil, özel konutlarda başlamaktadır, dolayısıyla da ev kişinin yaşamı üzerinde en büyük tehdidi oluşturmaktadır. Konut ve iş yeri yangınları ile ilgili bu istatistikleri (ABD) unutuyor olmalıyız:
- Yılda yangına bağlı 2.510 sivil ölümü veya tüm sivil yapılarda yangına bağlı ölümlerin %93’ü,
- Yılda yangına bağlı 12.300 sivil yaralanma veya tüm sivil yapılarda yangına bağlı yaralanmaların %87’si,
- Yılda 6,7 milyar dolar doğrudan zarar veya yapısal yangınlarında toplam doğrudan zararın %68’i ev yangınıdır.
Yangın (konut ve iş yeri) her sene diğer tüm doğal afetlerin (sel, kasırga, hortum ve deprem de dahil) neden olduğu ölümlerin toplamından daha fazla ölüme neden olmaktadır.
Devlet kurumlarının bilmenizi istediği şeyler
Yangın HIZLIDIR. Küçük bir alev, 30 saniyeden kısa sürede büyük bir yangına dönüşebilir. Yoğun kara dumanın bir evi doldurması veya bir evin alevler ile yutulması sadece birkaç dakika alır.
Yangın SICAKTIR. Sıcaklık, alevlerden daha büyük bir tehdittir. Yangın esnasında oda sıcaklıkları zemin hizasında 50 derece olabilir ve göz hizasında 300 dereceye çıkabilir. Bu çok sıcak havayı solumak akciğerlerinizi yakar ve giysilerinizin eriyerek cildinize yapışmasına neden olur.
Yangın KARANLIKTIR. Yangın parlak başlar, ama hızla kara duman üretir ve tam karanlığa neden olur.
Yangın ÖLÜMCÜLDÜR. İster inanın ister inanmayın, duman ve toksik gazların neden olduğu ölüm sayısı alevlerden fazladır. Yangın, yönünüzü kaybetmenize ve uykulu hissetmenize neden olan zehirli gazlar yayar. Yangına bağlı ölümlerin başlıca nedeni oksijensiz kalmadır ve yanıklara bağlı ölümlerin üç katı düzeyindedir.
Ev yangınından kaçmak için sahip olunan zaman neden sadece birkaç dakika?
Bir konut veya iş yerinin içeriğindeki, malzeme tipleri ve tasarımdaki değişimler, modern ev yangınlarının neden 30 yıl önceki yangınlara kıyasla 8 kata kadar daha hızlı yanabildiğini ve %200 daha fazla duman ürettiğini açıklamaya yardımcı olur.
Modern ürünlere sahip günümüz evleri sadece daha fazla ısı üretmekle kalmaz aynı zamanda daha fazla duman da üretir. Bu ölümcül duman içinde karbonmonoksit (CO), karbondioksit, hidrojen sülfit, yanmamış hidrokarbonlar ve siyanür gibi zehirli gazlar bulunur.
Günümüz evlerinin içerikleri daha hızlı ve daha sıcak yanar
Müteahhitler günümüzde plastik ve sentetik gibi petrol bazlı birçok ürün kullanıyor. Günümüzde evlerde bulunan ahşap donatılar dahi gerçek ahşap değil, genellikle yapıştırıcı ve üre formaldehit reçinesi gibi tehlikeli maddeler içeren Orta Yoğunluklu Lif Levha (MDF) oluyor. Çocukların artık daha fazla plastik oyuncağı var, mutfaklarda cam yerine daha fazla plastik saklama kabının yanı sıra plastik kahve makineleri ve plastik gövdeye sahip mikrodalga fırınlar bulunuyor.
Mobilyalar, dolaplar ve zemin sıklıkla modifiye veya ahşap taban üzerine plastik veya kağıt laminatın yanı sıra her şeyi bir arada tutan yapıştırıcılara sahip. Tüm bu faktörler daha yıkıcı ev yangınları ile sonuçlanıyor.
Yataklar, yastıklar ve kanepeler genellikle petrol bazlı ürünler ve eski evlerde kullanılan malzeme ve ürünlere göre çok daha hızlı yanan kimyasal sentetikler içeriyor. Döşeme mobilyalar üzerinde veya içinde başlayan yangınların, ev yangınlarının sadece %1-3’ünü meydana getirmesi, ancak yangına bağlı ölümlerin %15-20’sine neden olması dikkat çekici ve ev yangınından kaçmak için mevcut süreyi ne kadar azalttığı görülüyor.
Günümüz evlerinde kullanılan modern ürünler, sadece ısı değil aynı zamanda duman ve karbonmonoksit ve siyanür gibi zehirli gazlar da üretiyor; bu ürünler, oda içindeki her şeyi bir anda alevlerin sarması için gereken yakıtı sağlıyor.
Bir ev yangınının 4 aşamasını anlamak hayatınızı kurtarabilir
1. Aşama – “1. Dakika” Alevlenme veya başlangıç aşaması
İlk aşamada, ısı, oksijen ve bir yakıt kaynağının (ahşap, petrol bazlı ürünler, kağıt, yatak veya mobilya gibi) doğru kombinasyonu ile yangın başlar.
Bu başlangıç aşamasında, yangın ilk 10 veya 20 saniye için çok küçük olabilir, ama yangının nedeni mutfakta kullanılan yağlar veya yanmaya başlayan bir kanepe ise, 30 saniye ile bir dakika içinde yangın tavan boyunca kayan duman oluşturmaya başlar ve tavan ve üst duvar alanlarında oda içinde yüksekte bulunan hava hızla ısınmaya başlar. Yanan dolaplardan, plastik karıştırma kaplarına veya yangın oturma odasında çıkmışsa vinil kaplı kanepeler, ahşap ve döşemeli sandalyeler ve köpük dolgulu yastıklar yanarak zehirli gazlar oluşmaya başlar, ardından alev alabilir.
Yangını başlatan şey nedir? Bunun cevabı yangını başlatabilecek yüzlerce şey olduğudur:
- Mutfakta yemek pişirmek
- Bir prizde meydana gelen elektrik arkı, yakındaki bir kanepenin ahşap çivilerinin yanmaya başlamasına neden olabilir
- Kurutucu hava borusunda tiftik birikmesi
- Şömine panellerinin çatlaması veya bir koruyucu olmadan kıvılcımın zemine düşmesi
- Yatak veya kanepe üzerinde duran dizüstü bilgisayarın aşırı ısınması veya bataryaları yangına neden olabilir
2. Aşama – “2. ve 3. Dakikalar” Büyüme aşaması
2. Aşamada, bir evin yapı malzemeleri ve içeriği duman, alevler ve gazların hızla artmasına katkıda bulunur. Perdeler, kumaşlar, yatak takımları ve mobilyalar alevlere kapılmaya başlar ve yangın daha da hızlı yayılır.
Bu aşamada yangın temelde şu iki şekilde yayılır:
- Alevler doğrudan temas ile yayılır – alev doğrudan bir sonraki eşyaya dokunarak onu yakar.
- Kendiliğinden alev alma, bir eşya veya nesne sıcaklık çok yüksek olduğu zaman kendiliğinden alev alır. Bir duvar, bir mobilya veya diğer eşyalar, alevler onlara dokunmasa dahi alev alabilir.
Büyüme aşamasında sıcaklıklar 65-90 dereceden başlayarak hızla 200-250 dereceye ulaşabilir. Bu da zehirli sıcak havayı bir iki kez içinize çekerek bayılmanız, akciğerlerinizin yanması veya ölüm ile sonuçlanmak için yeterlidir.
Bu aşamada, duman katmanı gittikçe daha aşağı iner ve kapı boşluklarının üst kısmına eriştiği zaman diğer odalar ve koridorlara yayılmaya başlar. Eğer ev iki katlı ise ve yangın birinci katta başladıysa, merdivenlerden ikinci kata doğru hareket etmeye başlar, sıcak hava ve ölümcül gazları beraberinde taşır. Duman seviyesi odaların tamamını doldurabilir veya süratle zemine yarım metre seviyesine ulaşabilir.
İtfaiyeciler her zaman yere yakın durmak ve mekanı mümkün olduğunca çabuk terk etmek konusunda uyarmaktadır. Bu aşamada sıcaklıklar 500 derece üzerine çıkabilir ve odalar hızla duman ve alevler tarafından yutulur. Bu sıcaklıklar yaygın kullanılan malzemelerin alev alması için gerekli seviyenin üzerindedir (kağıt 230°C, deri 200°C, ahşap 300°C, plastik ve polipropilen ürünler 300-450°C’de alev alır).
Tehlikeli “Ani Alevlenmeler” meydana gelebilir
Tehlikeli ve ölümcül ani alevlenmelerin meydana gelebileceği aşama “Büyüme” aşamasıdır. Ani alevlenme, bir oda içeriğinin tabandan tavana aniden ve hep birlikte alevlenmesidir. Ani alevlenme olacağına dair çok az işaret vardır ve hiçbir ev içinde bir dakika fazladan geçirmenize değecek bir şey yoktur. Çoğu itfaiye, ilk içgüdünüz yangına müdahale etmek ve onu söndürmeye çalışmak olsa dahi bir yangının farkına varır varmaz itfaiyeyi aramanızı tavsiye eder.
Ani alevlenmeler son derece ölümcül olabilir ve meydana geldiği odada olan kişi için ciddi yaralanma veya ölüm ile sonuçlanabilir.
3. Aşama – “4. Dakika” Zirve aşaması
Tam gelişme aşamasında, sıcaklıklar genellikle çıkabileceği en yüksek seviyeye çıkmıştır. Bir ev yangınında ortalama sıcaklıklar yaklaşık 600°C’dir, ancak yangını besleyen yakıta ve yangının ne kadar uzun sürdüğüne bağlı olarak 900°C’ye kadar varabilir. Yangının bu aşaması en sıcak aşamadır ve alevler çatı, pencereler veya kapılardan görülebilir.
Bu aşamada yangın duvarlara nüfuz etmiş olabilir, somunlar yanıyor, ahşap ve kompozit kapılar yanıyor, tavan ve zemin kirişleri veya destekleri yanıyor, çatı kirişleri yanıyor olabilir ve binanın bazı bölümleri çökebilir. Ayrıca, doğal gaz boruları hasar görebilir, çelik donanım mukavemetinin %30, %40 veya %50’sini kaybedebilir ve beton levhalar aşırı ısı nedeniyle hasar görebilir ve itfaiye tarafından üzerine soğuk su püskürtüldüğünde bunlar daha da zarar görebilir.
Ev içinde hapsolmuş kişiler için bu en tehlikeli zamandır.
4. Aşama – “4. ve 5. Dakika” Sönme aşaması
Düşüş aşaması bir yangının genellikle en uzun aşamasıdır ve genellikle mevcut oksijen ve/veya yakıtta (yanıcı maddeler) önemli azalma olduğu zaman meydana gelir. Bununla birlikte, oksijen akımı olması veya ek yakıt kaynağı ortaya çıkması ile bu durum hızla tersine dönebilir. Genel anlamda, bu aşamada yangın yanarak kendini söndürür.
Not: Her yangın farklıdır: her evin içeriği çeşitlidir, kullanılan inşaat malzemeleri farklıdır, havalandırma sistemi farklıdır ve geometrik tasarım farklıdır; dolayısıyla her yangının yayılma hızı ve şiddeti ve ev yangınından kaçmak için elinizde olan süre değişecektir.
Kaynak: https://buyersask.com/
Localized by Oytun Buyrukcu
Native Turkish Translator | SEO & Localization Expert | Proofreader
