Kısa süre önce gerçekleştirilen araştırma, bitcoin yatırımının meşruluğuna daha da fazla şüphe getirdi.
Bitwise tarafından yayımlanan analize göre, bitcoin spot işlemlerinin %95’i denetime tabi olmayan platformlarca şişiriliyor. The Wall Street Journal’da yayımlanan çalışma, denetim kuruluşlarının kripto para piyasalarının hala manipülasyona açık olduğu doğrultusundaki endişelerini akıllara getirdi.
Dünyanın ilk bitcoin borsasında işlem gören fonunu borsaya kaydetme aşamasında olan bir varlık yönetimi kuruluşu olan Bitwise, hazırladığı uygulamayı tartışmak amacıyla ABD Menkul Kıymetler ve Borsalar Komisyonu ile görüştüklerini ifade etti. Şirket bu süreç kapsamında denetim kuruluşlarının dikkatleri bu konuya yönlendirmelerine yardımcı olabilecek bir analiz de teslim etti.
Bitwise araştırmalardan sorumlu global başkanı Matthew Hougan, “İnsanlar kripto paraya baktılar ve bu piyasanın bir keşmekeş olduğunu söylediler; bunun nedeni ise manipüle edilmiş verilere bakıyor olmalarıydı. Bu anlamsız rakamların yankılarını kesip attığınız zaman karşınıza verimli ve arbitrajı yüksek bir piyasa çıkar,” dedi.
Gerçekleştirilen analiz, mevcut 81 yatırım platformundan 71’i tarafından yayımlanan “hacmin neredeyse tümünün” wash trading olarak bilinen ve piyasa hareketliliğini şişirmek amacıyla bir kişinin aynı anda aynı varlığı ya da bu örnekte bitcoini satıp geri almasını ifade eden bir işlem gerçekleştirdiğini ortaya koydu. Diğer bir deyişle, bu gerçek değil.
Bu platformlar günlük ortalama bitcoin hacmi olarak toplamda 6 milyar dolar düzeyinde işlem rapor ediyor. Gerçekleştirilen çalışmaya göre ise bu tutarın sadece 273 milyon doları gerçek.
Hougan CNBC’ye verdiği demeçte, “Sahte hacim yaratıldığı fikri uzun süredir gündemdeydi; biz ise gerçek hacimler rapor eden platformların hangileri olduğunu sistematik olarak inceleyen ilk kişiler olduk,” dedi.
Yaklaşık 27 milyon dolar günlük ortalama bitcoin işlem hacmi rapor eden San Franciscolu şirket Coinbase Pro karşılaştırıldı. Platformun sunduğu ortalama “spread”, yani bir satıcının istediği ve bir alıcının istediği fiyatlar arasındaki fark bitcoin için 1 sent düzeyindeydi. Bu senaryo Bitwise’ın testinden gerçek hacme sahip olduğu belirlenerek geçti.
Ama başka bir karşılaştırmada, CoinBene — CoinMarketCap.com üzerinde en büyük hacim rapor eden platform — şirketinde spread neredeyse 15$’dı. Hougan, 300$’dan daha yüksek spread’ler sunan platformlar gibi aşırı örneklere rastladıklarını belirtti.
Bitwise raporunda şu sözlere yer verildi: “Coinbase Pro’nun neredeyse 18 katı hacme sahip bir platformun 1.500 kat daha büyük bir spread’e sahip olması çok şaşırtıcı.”
Yatırım platformları sahte hacimler rapor ederek kâr sağlıyor olabilir. Bu kötü niyetli kişiler, yatırım hacminin yoğun olduğu bir yatırım platformunda geliştirdikleri kripto para için ilk para arzı (ICO) yapacak şirketleri çekmek istiyor olabilirler. Autonomous Next’in verdiği rakamlara göre ilk para arzı için söz konusu ücretler 1 milyon ile 3 milyon dolar arasında değişebiliyor.
ABD’li denetim kuruluşları bitcoin’in yatırımcılar için popüler bir enstrüman haline gelmesine ihtiyatlı bir şekilde yaklaşmıştı. SEC, mevcut manipülasyon riskini diğer kripto para borsa yatırım fonlarına ilişkin uygulamaları reddetmek için bir neden olarak vurguladı. New York Başsavcılığı da kısa süre önce yayımladığı bir raporda bu konuya değinerek yatırım platformlarının zayıf noktaları konusunda uyardı. Çoğu kripto para yatırım platformlarının borsalar ile aynı denetim araçlarını kullanmaması nedeniyle SEC Yönetim Kurulu Başkanı Jay Clayton yatırımcıları kendilerine bitcoin fiyatı için adil bir değerlendirme sunulmayabileceği konusunda uyardı.
Clayton, “yatırımcıların bekledikleri şey, borsa yatırım fonunun temelini oluşturan malın alım satımının akla uygun olması ve manipülasyon riskinden uzak olmasıdır. Bu konuda içimin rahat olması için bu sorunun ele alınması gerekiyor,” dedi.
Hougan bu bulguların denetime tabi bitcoin işlemlerinin işlem hacminin neden bu kadar zayıf göründüğünü açıkladığını söyledi. Chicagolu CME ve Cboe 2017’de bitcoin türevleriyle işlem yapmaya başlamıştı ama denetime tabi olmayan yatırım platformlarının rapor ettiği 6 milyar dolar düzeyinden çok daha düşük hacimler gördü.
Hougan, “gerçek bitcoin piyasasının boyutlarını fark ettiğiniz zaman CME gözünüze daha önemli gelmeye başlıyor,” dedi.
Kaynak: https://www.cnbc.com
Translated by Oytun Buyrukçu
English to Turkish Translator & Proofreader, Localization Expert
