10 Milyar Dolar Bağış Yapmak İklim Değişikliği ile Mücadele için En İyi Yöntem Olmayabilir

Amazon dünyayı en çok kirleten şirketler arasında ön sıralarda yer alıyor. Şirketin çevre üzerindeki etkisini azaltmak CEO’nun önceliği olmalı.

Amazon’un kurucusu ve dünyanın en zengin insanı Jeff Bezos, iklim değişikliği ile mücadele etmek için kendi cebinden 10 milyar dolar bağış yapacağını açıkladı.

Bu açıklama şu iki soruyu beraberinde getiriyor: Hayırseverlik gerçekten de Bezos’un bu amaç doğrultusunda kullanacağı en iyi yöntem mi? Ve eğer öyle ise bu yeni fonu etkin bir şekilde kullanacak kurumları nasıl seçecek?

Bezos yaptığı Instagram duyurusunda, “İklim değişikliğinin gezegenimiz üzerindeki yıkıcı etkileri ile mücadele etmek adına hem mevcut yöntemleri geliştirmek hem de yeni yöntemler bulmak için diğerleri ile birlikte çalışmak istiyorum” yazdı. “Bu global inisiyatif, bilim insanlarına, aktivistlere, STK’lara—doğal dünyamızı korumaya yardımcı olmak için gerçek bir imkan sunan her girişime—destek verecek.”

Bu kulağa iyi geliyor ve iklim değişikliği ile mücadele için 10 milyar dolar bağışlamak gerçekten de alkışı hak eden bir davranış, tabi bu rakamın Bezos’un net değeri olan 130 milyar doların yüzde sekizinden daha azını meydana getirdiğini belirtmekte fayda var.

Ama şeytan ayrıntıda gizlidir. Ve Bezos’un duyurusunda ayrıntı yok denecek kadar az. Bazı iklim grupları diğerlerine kıyasla çok daha etkilidir, bu nedenle Bezos’un parasını nereye koyacağına bağlı olarak gezegen üzerinde çok olumlu etkiler yaratabilir — ya da bu etki çok küçük olabilir.

Bununla birlikte, Bezos’un tam şu anda yapabileceği ve iklim üzerinde büyük bir olumlu etkisi olacak bir şey mevcut: Kendi şirketinin çevre üzerindeki etkisini azaltabilir. Amazon dünyayı en çok kirleten şirketlerden biri ve her ne kadar Bezos kurum içi ve dışı baskılara yanıt olarak yakın zamanda şirketin karbon ayak izini azaltma sözü vermiş olsa da yapabileceği birçok farklı şey bulunuyor.

Bezos’un iklime yardımcı olmak için atabileceği en etkin adımın hayırseverlik ile yakından uzaktan bir alakası yok. Amazon’un karbon emisyonlarını çok daha hızlı düşürmesini sağlayabilir ve yeni fosil yakıt rezervleri bulmak için Amazon’un sunduğu teknolojiyi kullanan petrol ve doğalgaz şirketleri ile çalışmayı bırakabilir. Tabi bunu yapmak, sosyal medyada   10 milyar dolarlık bir hediyeyi duyurmak kadar dikkat çekici olmayabilir ama bunun çevre için bir kazanım olacağı kesinken Bezos’un bağışının etkili olup olmayacağı meçhuldür.

Bezos Amazon’u Nasıl Daha İklim Dostu Yapabilir

Bezos yaptığı duyuruda yeni Bezos Dünya Fonu’nun bu bağışı yaz aylarında kullanmaya başlayacağını yazdı. Bunun yanı sıra, “iklim değişikliği gezegenimiz üzerindeki en büyük tehdittir” ve “Dünya hepimizin ortak noktasıdır — onu birlikte koruyalım,⁣ ⁣⁣” gibi sözlere yer verdi.

Bu duyuruda söz etmediği şey ise, şirketinin kendisinin iklim üzerindeki en büyük tehdit olmasıydı; Amazon sadece 2018’de 44 milyon tondan fazla karbon emisyonuna neden oldu. Bu rakam neredeyseİsviçre, Danimarka veya Norveç gibi küçük ülkelerin bir yılda neden olduğu karbon emisyonuna eşdeğer.

Söz etmediği diğer bir konu ise, Amazon çalışanlarından oluşan ve her ne kadar konuşmaya devam ederlerse işten atılma tehditleri almış olsalar da şirketi iyileştirmek için çabalayan İklim Adaleti için Amazon İşçileri (Amazon Employees for Climate Justice) adlı grup oldu. Bu aktivist işçiler Bezos’un yaptığı bu açıklamadan neredeyse hiç etkilenmediler.

Grup yaptığı açıklamada, “Bezos’un hayırseverliğini övgüyle karşılıyoruz, ama bir elin aldığı şeyi diğer el veremez. Dünya insanları şunu bilmeli: Amazon, petrol ve doğalgaz şirketlerine daha fazla petrol kuyusu açarak dünyayı mahvetmekte yardımcı olmayı ne zaman bırakacak? Amazon, Competitive Enterprise Enstitüsü gibi iklim değişikliğini inkar eden grupları ve bu gibi politikaları fonlamayı ne zaman bırakacak?” sözlerine yer verdi.

Amazon, yakıt yiyen kargo taşıtları ve bol bol kullanılan plastik ambalajlar ile çevreye zarar vermenin yanı sıra iklim değişikliğini inkar etmeyi teşvik eden bir düşünce grubu olan Competitive Enterprise Enstitüsüne de sponsorluk etti. Ve Amazon Web Hizmetleri üzerinden, fosil yakıt rezervlerini bulmak için bu teknolojiyi kullanan petrol ve doğalgaz şirketleri ile flört etmeye devam ediyor.

Elbette, Amazon Web Hizmetleri bu şirketler ile bağlarını kesecek olsaydı bu şirketler Amazon’un Microsoft gibi rakipleriyle çalışmaya başlardı. Ama gezegenimiz yine de bundan fayda sağlardı. Öncelikle, Amazon’un yapacağı bu tarz bir hareket endüstri normlarını değiştirebilir ve rakiplerinin de petrol ve doğalgaz şirketleriyle bağlarını kesme baskısı hissetmelerine neden olurdu. Ama bu olmasa dahi Microsoft’un Amazon’a kıyasla daha hırslı iklim hedefleri olduğunu belirtmekte fayda var.

Bezos iklime yardımcı olmak için bağışları nasıl etkin bir şekilde kullanabilir

Bezos’un 10 milyar dolar bağışlama kararı, birçoklarının milyarder hayırseverliğinin dünyayı daha iyi bir yer haline getirmek için gerçek anlamda iyi bir yöntem olup olmadığı yoksa bunun aşırı zenginlerin imajlarını pekiştirmek ve nüfuzlarını genişletmenin bir yolu olarak kullanıp kullanmadıklarını tartıştıkları bir döneme denk geldi.

Sevseniz de sevmeseniz de milyarder hayırseverliği diye bir konsept mevcut. Ve bu konsept yaşatılmaya devam edecekse, bağışçıların sağladıkları kaynakların, iklim değişikliği de dahil olmak üzere dünyanın en büyük sorunlarını ortadan kaldırmak için nasıl en etkin şekilde kullanılacağına karar vermemiz iyi olacaktır.

En etkili hayır kurumlarını belirlemek için kapsamlı araştırmalar gerçekleştiren Founders Pledge, Giving Green ve ImpactMatters gibi gruplar bu alandaki en iyi kurumların bazılarını belirlemiştir.

Ancak diğer uzmanlar, küresel ısınmanın etkilerini azaltmakta bize yardımcı olacak yeterli sayıda iyi teknolojiye zaten sahip olduğumuza işaret ediyor. Sahip olmadığımız şey ise politik irade. Uzmanlar, milyarderler için en etkili yöntemin bu teknolojilerin kök salmalarına imkan tanıyacak sosyal ve politik koşullara odaklanmak olduğunu ifade ediyorlar. Örneğin, güçlü bir aktivist iklim hareketi oluşturmak veya Demokratların ABD Kongresi ve devlet başkanlığına seçilmelerini sağlamak, vb.

Sadece büyük araştırma şirketleri veya STK’ları değil, aynı zamanda aktivistleri de fonlamak mantıklı bir yaklaşım. Bazen bir kuruluş yapmak istediği şey için gerekli tüm bağışlara sahiptir ve yapmakta iyi olduğu şeyi yapmak için daha fazla paraya ihtiyacı yoktur. Harcamayı planladığı tutar alışılmamış düzeyde büyük olduğu için uzmanların “fonlama payı” adını verdikleri bu faktör Bezos açısından düşünülmeye değer bir faktör olacaktır.

Kaynak: https://www.vox.com/

Localized by Oytun Buyrukcu

Author: Admin